Van links naar rechts: Recep Tayyip Erdoğan, Prominente lid van de Menzil-beweging en Süleyman Soylu (minister van Binnenlandse Zaken)

Het Grondwettelijk Hof van Turkije heeft geoordeeld dat de Yıldız Technische Universiteit van Istanbul de rechten van student Ahmet Batur heeft geschonden toen het hem een disciplinaire straf oplegde voor het delen van een post op sociale media waarin de universiteit ervan werd beschuldigd verbonden te zijn met een islamitische sekte.

In 2016 deelde Batur op zijn Facebook-account een artikel van online nieuwsuitgeverij Sol Haber waarin hij vroeg of de universiteit verbonden was met een islamitische sekte genaamd “Menzil Cemaati.”

De groep is diep religieus en zou banden hebben met president Recep Tayyip Erdoğan en de regerende Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP).

Kritische Turkse journalisten menen dat een schimmige groep genaamd “Menzil” de politiediensten heeft geïnfiltreerd. Eerder ontkende de Turkse minister van Binnenlandse Zaken, Süleyman Soylu, de aantijgingen.

“Toon me één [lid van de Menzil-sekte binnen de politiediensten] en ik zal ontslag nemen uit het ministerie,” zei hij gewaagd.

De betrokkenheid van islamitische sekten in de Turkse politiek is allesbehalve nieuw. Terwijl Mustafa Kemal Ataturk, de grondlegger van het seculiere Turkije, religieuze ordes in 1925 buiten de wet stelde, begonnen sommige in de jaren vijftig een comeback te maken.

De belangrijkste daarvan was de Naqshbandi-Khalidi, een conservatieve broederschap die is onderverdeeld in verschillende takken. Vandaag de dag komen de meeste islamitische sekten in Turkije daaruit voort, evenals de veel gevreesde Menzil.

Toen Erdogans AKP in 2002 aan de macht kwam, bundelde hij zijn krachten met de Gulenisten om het Turkse leger te vermorzelen – een zelfbenoemd bolwerk tegen het islamisme. Samen voerden de Gulenisten en de AKP de zogenaamde “Ergenekon“- en “Balyoz“-processen uit, waardoor honderden militairen in de gevangenis belandden. Maar kort nadat de militairen waren getemd, volgde een wrede machtsstrijd.

In 2012 vielen de Gulenisten, gesterkt door een gevoel van almacht, de entourage van Erdogan aan en probeerden enkele van zijn vertrouwelingen gevangen te zetten. Een jaar later brachten ze beschuldigingen van corruptie naar voren om het leiderschap van de AKP te saboteren.

Om de beweging te dwarsbomen degradeerde Erdogan duizenden verdachte Gulenisten bij de politie en de rechterlijke macht. Vervolgens sloot hij Gulenistische mediakanalen, waaronder het dagblad Zaman.

Disciplinaire maatregel

Nadat hij de post had gedeeld, kreeg Batur een disciplinaire maatregel opgelegd en werd hij een week geschorst van de universiteit. De school schorste hem op grond van het feit dat hij “zich schuldig heeft gemaakt aan daden die de eer en waardigheid van het personeel van de instelling voor hoger onderwijs binnen of buiten de instelling hebben geschaad”.

Batur bracht de disciplinaire maatregel voor de rechter. In 2018 oordeelde een administratieve rechtbank in Istanbul in het voordeel van de rector van de universiteit, maar vervolgens gingen Batur en zijn advocaten in beroep bij het constitutionele hof.

Nu bepaalde het hoogste gerechtshof dat zijn “recht op onderwijs,” gewaarborgd in de Turkse grondwet, was geschonden en werd de universiteit veroordeeld om hem 5.000 Turkse Lira’s aan compensatie te betalen.

Het hof bepaalde dat de school niet in staat was een samenhangende verklaring te geven waarom “de actie de orde van de universiteit aantastte, hoe ze die verstoorde of dreigde te verstoren”.

Aangezien de student het artikel buiten de school, in een “privé” ruimte, deelde, was de mogelijkheid van de school om Batur te bestraffen “uiterst beperkt”. Alleen in gevallen van extreme schade aan de instelling, aldus de rechtbank, kan de school studenten straffen voor acties die zij in hun eigen tijd hebben ondernomen.

De rechtbank noemde het nieuwsartikel “laster” en beledigend voor individuele bestuursleden, maar zei dat de school niet had aangetoond hoe Batur door het plaatsen van de post de universitaire instelling als geheel had geschaad.

De rechtbank zei verder dat het straffen van de student voor het delen van het artikel resulteerde in “het verhinderen van vrije en open discussies over zaken van openbaar belang”. De vrijheid van meningsuiting, aldus het hof, is een grondwettelijk gewaarborgd recht.

Bron: Turkse media