Het zogenoemde mechanisme van Antikythera is een complexe machine uit de klassieke oudheid die gebruikt werd om de stand van de zon, maan en de toen bekende planeten te berekenen.
Onderzoekers hebben mogelijk het mysterie opgelost achter ’s werelds eerste computer, een 2000 jaar oude astronomische rekenmachine die werd gevonden op een oud schip dat vanuit het huidige Turkije op weg was naar Rome.
De onderzoekers van University College London hebben het Antikythera mechanisme, dat beschouwd wordt als ’s werelds eerste analoge computer, nagebouwd om hun hypotheses over de werking van de machine te testen.
“Het 2000 jaar oude apparaat werd gebruikt om de posities van de zon, de maan en de planeten te voorspellen, evenals maansverduisteringen en zonsverduisteringen,” klonk het in de pers.
Slechts een derde van het antieke mechanisme, dat in 82 fragmenten was opgedeeld, is bewaard gebleven, wat het voor onderzoekers moeilijk maakte om een volledig inzicht te verwerven.
Het mechanisme is een “computer” uit de klassieke oudheid die in 1901 werd ontdekt aan boord van een gezonken schip.
Het is een complex mechanisme van 2.000 jaar oud dat bestond uit verschillende gegraveerde platen en tandwielen.
Computer-gegenereerde afbeelding van hoe het Antikythera mechanisme zou hebben gewerkt (foto University College London)
De onderzoekers konden met behulp van 3D röntgenstralen en surface-imaging demonstreren hoe het mechanisme verduisteringen voorspelde en de beweging van de maan berekende.
“Ons model is het eerste dat overeenstemt met al het fysieke bewijsmateriaal en met de beschrijvingen in de wetenschappelijke inscripties die op het mechanisme zelf zijn gegraveerd,” zei professor Tony Freeth.
Freeth merkte op dat het team voor alle planeten innovatieve mechanismen heeft gecreëerd die de nieuwe geavanceerde astronomische cycli berekenen en het aantal tandwielen in het hele systeem minimaliseren.
Het toestel combineerde Babylonische astronomie met Griekse wiskunde en astronomische theorieën.
De complexiteit van het ontwerp en wat er allemaal uit kan afgeleid worden, werd volgens de wetenschappers pas in de 18e eeuw opnieuw bereikt.
In 2005 is een groot stuk van het overgebleven mechanisme met computerscans in kaart gebracht. Zo zijn ook inscripties aan het licht gebracht waardoor we weten dat het mechanisme effectief bedoeld was om de stand van de toen 5 bekende planeten (Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus), de zon en de maan te berekenen, maar dankzij het nieuwe onderzoek weten we nu ook hoe dat wellicht gebeurde.
Het antieke mechanisme werd in 1901 door Griekse sponsduikers ontdekt bij het piepkleine eilandje Antikythera in de Middellandse Zee.
Het scheepswrak waarin het mechanisme zich bevond, wordt beschouwd als een van de beroemdste antieke scheepswrakken in zijn soort en bevatte bronzen en marmeren beelden, standbeelden en duizenden andere artefacten.
