In de eerste uitspraak over het verbod op de verkoop van alcohol tijdens de Covid-19 lockdown in Turkije afgelopen voorjaar, heeft een rechtbank in de westelijke provincie Çanakkale geoordeeld dat boetes voor alcoholwinkels die open bleven “ongrondwettelijk” waren.

Tijdens de volledige lockdown die afgelopen voorjaar in Turkije werd uitgevoerd, verbood het ministerie van Binnenlandse Zaken de verkoop van alcohol, zonder echter uit te leggen hoe zo’n maatregel zou helpen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Nu, in de eerste juridische uitspraak over het verbod, heeft de strafrechtbank van Çanakkale geoordeeld dat het verbod “ongrondwettelijk” was.

De verkoop van alcohol was verboden van 29 april tot 17 mei in Turkije, tijdens een volledige lockdown die in het hele land werd uitgevoerd.

Dit besluit werd genomen door het ministerie van Binnenlandse Zaken en werd destijds omschreven als een “openlijk ongrondwettelijke handeling”. Het verbod werd voornamelijk door de politie gehandhaafd.

Alcohol wordt in Turkije vaak verkocht in “monopoliewinkels” (Tekel) en als gevolg van het verbod werden veel van deze winkels gedwongen te sluiten.

Een van die winkels was de Tekel van Deniz Öztürk in Çanakkale. Öztürk spande een rechtszaak aan tegen het alcoholverbod op 1 mei, twee dagen nadat het verbod van kracht werd.

In haar beroep voerde zij aan dat er geen wetenschappelijk bewijs was dat de consumptie van alcohol in verband brengt met de verspreiding van Covid-19.

Öztürk hield zich aan het verbod en sloot haar winkel. Op 6 mei ging ze de winkel binnen om haar computer op te halen. De politie zag licht branden in de winkel en beboette Öztürk met 900 Turkse lira wegens overtreding van de wet op de volksgezondheid.

Öztürk ging onmiddellijk in beroep tegen de boete bij het Vredegerecht van Çanakkale, maar de plaatselijke veiligheidsdirectie antwoordde in haar verweer dat zij slechts handelden in overeenstemming met de wet.

Op 7 september aanvaardde de rechtbank van Çanakkale het beroep van Öztürk tegen de boete. In de beslissing verklaarde de rechter dat de “in de wet genoemde verboden of verplichtingen” niet van toepassing waren op “dit incident, dat de basis vormde voor de administratieve boete”.

De rechter ging verder en verklaarde in de beslissing dat sommige van de maatregelen die tijdens de Covid-19 pandemie in naam van de volksgezondheid werden genomen, Turkse burgers van hun rechten beroofden.

“De maatregelen die zijn genomen ter bestrijding van de Covid-19-epidemie beperkten de fundamentele rechten en vrijheden die worden gewaarborgd door de grondwet van de Republiek Turkije,” schreef de rechter.

In de beslissing werd er ook op gewezen dat maatregelen die de rechten en vrijheden van burgers beperken, alleen bij wet kunnen worden genomen, tijdens een noodtoestand. Het alcoholverbod, dat door het ministerie van Binnenlandse Zaken in vredestijd werd ingevoerd, was daarom ongrondwettelijk.

Deze beslissing kan verstrekkende gevolgen hebben voor een regering die de Covid-19-pandemie heeft aangegrepen om individuele vrijheden in te perken, zoals door bars en muziekpodia te verbieden na middernacht open te blijven.

Bron: Turkse media