De Turkse landbouwproducenten worstelen met exorbitante kostenstijgingen die de voedselproductie van het land nog verder in het gedrang dreigen te brengen, te midden van een reeds sterk stijgende inflatie.

De lente is in volle gang in de uitgestrekte, vruchtbare velden van Polatli, niet ver van de Turkse hoofdstad Ankara. Maar de heldere hemel en het vele groen verraden de somberheid van de plaatselijke boeren die worstelen met de torenhoge kosten, waardoor velen gedwongen zijn hun akkers onbezaaid te laten.

Polatli is al jaren een van de belangrijkste uienproducerende en -exporterende regio’s van Turkije. Maar dit jaar zou het zijn potentieel wel eens niet kunnen waarmaken.

Murat Bircan, een plaatselijke landbouwer, zei dat zijn productiekosten met meer dan 300% waren gestegen tot 2,5 Turkse lira per kilo ui, tegenover 0,6 lira vorig jaar.

Het controversiële economische beleid van de regering wordt in de eerste plaats toegeschreven aan de ineenstorting van de lira, die alleen al in 2021 meer dan 40% van zijn waarde verloor ten opzichte van de dollar.

De grondstoffencrisis als gevolg van de COVID-19-pandemie en nu de Russische invasie in Oekraïne hebben de problemen van de Turkse economie, die sterk afhankelijk is van invoer, vooral op energiegebied, alleen maar verergerd.

De jaarlijkse consumenteninflatie in Turkije bereikte in maart met 61,1% het hoogste niveau in twee decennia, waarbij de voedselinflatie opliep tot 70%.

De prijs van diesel – een cruciale grondstof voor boeren – steeg alleen al in maart met 32%. De jaarlijkse producenteninflatie is ondertussen opgelopen tot bijna 115%.

Prijs van meststoffen

De prijzen van meststoffen stegen in maart met 233% tot 344% ten opzichte van een jaar eerder, en die van veevoeder met 130%, aldus Semsi Bayraktar, het hoofd van de Unie van Landbouwkamers van Turkije, in een verklaring op 1 april.

De prijs van diesel steeg in dezelfde periode met 249%, en de prijs van elektriciteit voor irrigatie steeg met 103%, zei hij.

“De wereld staat aan de vooravond van een grote voedselcrisis. Landen die niet zelfvoorzienend zijn, kunnen die crisis niet doorstaan”, waarschuwde Bayraktar, die de regering opriep tot dringende maatregelen om de boeren te steunen.

In Polatli zei landbouwingenieur en producent Hasan Kilinc dat de gemiddelde kosten van de producenten in een jaar tijd met ongeveer 250% waren gestegen.

“Het kapitaal dat de producenten nodig hebben [om de teelt in stand te houden] is dus veel groter in vergelijking met vorig jaar. In deze behoefte moet dringend worden voorzien,” vertelde hij.

Citroenen

Veel citrusproducenten in de zuidelijke provincie Adana “zijn er kapot van dat ze hun citroenen niet eens voor 0,3 lira (per kilo) kunnen verkopen, hoewel hun productiekosten 1 lira hebben bereikt,” vertelde Ayhan Barut, een parlementslid voor Adana van de belangrijkste oppositie Republikeinse Volkspartij (CHP).

Volgens Gulumhan Gulten, een journalist die gespecialiseerd is in de economie, ligt het gebrekkige beleid van de regering aan de basis van de steeds groter wordende problemen in de landbouwsector.

Ankara’s beleid heeft de sector afhankelijk gemaakt van import en heeft gefaald om lokale boeren en kleine producenten te beschermen, vertelde Gulten.

De regering, zo merkte ze op, heeft betalingen aan boeren ingehouden als onderdeel van landbouwsteunprogramma’s, die volgens de wet ten minste 1% van het bruto binnenlands product moeten bedragen, met onbetaalde bedragen van in totaal meer dan 220 miljard lira ($15 miljard).

Bovendien is de roep van de boeren om belastingverlaging, bijvoorbeeld op diesel, aan dovemansoren gericht, terwijl Ankara wel bereid is om op andere gebieden belastingvoordelen te bieden.

“De schulden van de boeren bedragen vandaag in totaal zo’n 170 miljard lira (11,6 miljard dollar). En nu de prijzen van alle productiemiddelen de pan uit rijzen door de crash van de Turkse lira, zijn [veel] boeren op een punt gekomen waarop ze liever niet produceren of hun velden helemaal niet bebouwen,” aldus Gulten.

Het precieze aantal Turkse boeren is moeilijk te achterhalen door de wijdverspreide niet-geregistreerde arbeid in de sector, maar uit een studie van TEPAV, een in Ankara gevestigde denktank, blijkt dat het aantal boeren met een socialezekerheidsverzekering ongeveer een half miljoen bedraagt.

Bron: Turkse media