Studenten met Turkse of Marokkaanse ouders werden indirect gediscrimineerd bij fraudecontroles op studiebeurzen, blijkt uit onderzoek in Nederland.
Het algoritme van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) beschouwde studenten met een niet-Westerse migratieachtergrond twee keer zo vaak als een ‘hoog risico’ voor fraude.
De indirecte discriminatie bleek ernstiger dan eerder gedacht.
In maart bood minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) al excuses aan nadat was gebleken dat het algoritme indirect tot discriminatie leidde.
Uit het vandaag gepubliceerde onderzoek van de organisatie Algorithm Audit blijkt dat studenten met een niet-Westerse achtergrond veel vaker een huisbezoek kregen om te controleren of zij rechtmatig gebruik maakten van de uitwonende studiebeurs.
Dit gebeurde ook in gevallen waarin geen sprake was van fraude. Studenten met een niet-Westerse achtergrond kregen drie keer zo vaak een huisbezoek als studenten zonder migratieachtergrond.
Niet neutraal
Studenten in risicogroep Studenten die niet meer thuis wonen, kunnen meer studiefinanciering krijgen dan thuiswonende studenten.
Om fraude te detecteren, plaatste DUO studenten in een risicogroep op basis van leeftijd, onderwijstype (mbo of hoger onderwijs) en de afstand tot het ouderlijk adres.
Deze factoren werden als neutraal beschouwd, maar bleken dat niet te zijn. Omdat veel mbo-studenten een niet-Westerse migratieachtergrond hebben en gemiddeld dichter bij hun ouders wonen, werden studenten met Turkse of Marokkaanse ouders veel vaker in het risicoprofiel geplaatst.
Politie reageert
“Dit zijn betreurenswaardige constateringen,” schrijft minister Dijkgraaf vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Hij benadrukt dat de fraudecontroles anders moeten worden ingericht.
DUO stopte in juni 2023 met het gebruik van het algoritme, nadat onderzoek van het Hoger Onderwijs Persbureau, NOS op 3 en onderzoeksplatform Investico aantoonde dat studenten met een migratieachtergrond veel vaker van fraude werden beschuldigd.
Sindsdien vinden fraudecontroles alleen nog plaats op basis van een steekproef, meldt DUO. De overheidsorganisatie heeft ook excuses aangeboden en roept studenten die een huiscontrole hebben gehad op om hun ervaringen te delen.
Bron: Nederlandse media
