De onterechte hetze tegen het (Grijze) Wolven gebaar

De Grijze Wolven, een rechtse Turkse groepering, en het (Grijze) Wolven gebaar zijn de laatste weken vaak aan bod gekomen in onze media. De groepering en het gebaar werden vaak in verband gebracht met geweld, fascisme en extreem-rechts.

Begin oktober zette de Vlaamse politieke partij CD&V kandidate Safiye Calinalti uit de partij. Dat gebeurde nadat N-VA kon aantonen dat de vrouw de Grijze Wolven-groet had uitgebracht. Daaropvolgend vertelde Zuhal Demir, een prominente lid van de N-VA en lijsttrekker bij de komende verkiezingen in Genk, in Terzake “dat ze het zorgwekkend vond dat de burgemeester van Genk geen afstand zou nemen van de Turkse fascistische organisatie zoals de Grijze Wolven”. De Antwerpse burgemeester De Wever ging ook mee met dezelfde retoriek en vergeleek de Turks Grijze Wolven zelfs met religieuze extremisten of salafisten.

Overdrijft de politiek of is de Grijze Wolven nu echt een gevaar voor onze maatschappij? Nu blijkt dat de leden van de N-VA ook zelf in contact hebben gestaan met de Grijze Wolven. Eergisteren gaven twee Antwerpse N-VA-kandidaten Annick De Ridder en Sevilay Altinas een lezing bij een zakenclub uit de Turkse gemeenschap die gelieerd is aan de Grijze Wolven.

En eerder publiceerde Marc Van Ranst, een criticus van de N-VA, foto’s van Siegfried Bracke (N-VA) tijdens wat hij zo noemde “een topoverleg met de Grijze Wolven in Gent”. Als de Grijze Wolven toch zo’n gevaar zijn. Waarom zoekt de N-VA dan de Grijze Wolven zelf op? Ze waren toch extreme religieuzen en een fascistische organisatie?

Er is een belangrijk verschil tussen de Grijze Wolven, een rechtse groepering, en het Grijzen Wolven gebaar. Iets wat te vaak wordt weggelaten in de media. Waardoor missconcepties ontstaan. Het gebaar is al meer dan duizend jaar oud en werd doorheen de geschiedenis gekaapt door verschillende bewegingen en politieke organisaties. Een extreme organisatie kaapte het gebaar tot diens symbool in de jaren 60’ en ’70 en pleegde ook geweld. Wat niet goed valt te praten natuurlijk. Maar daar hebben de Belgische Turken helemaal niets mee te maken.

Geschiedenis van het gebaar

Het Grijze Wolven gebaar – met het bekende handgebaar met pink en wijsvinger – werd duizend jaar geleden gebruikt door Turkstalige nomaden, die vanuit Centraal-Azië naar het westen trokken, als begroetingsmiddel of om een goede prestatie te vieren zoals een overwinning of een succesvolle jacht. Turkse nomaden die in groepen trokken en elkaar tegenkwamen maakten het gebaar om erop te wijzen dat ze van het Turkse ras waren. Het gebaar is zelfs terug te traceren tot de zesde eeuw. Een aantal jaren geleden hebben archeologen in China een beeld – die het Grijze Wolven gebaar deed – opgegraven. Het beeld dateert uit de zesde eeuw na christus.

Volgens historici zou het gebaar overgewaaid zijn van de boeddhistische cultuur in de pre-islamitische periode. De Turken hebben zich pas in de 11^de – 12^de eeuw bekeerd tot de islam. Het Grijze Wolven gebaar dateert uit de periode toen de Turken nog niet in aanraking waren gekomen met de islam.

Betekenis van het gebaar in de 21^ste eeuw

Voor diezelfde reden heeft het gebaar een belangrijke betekenis voor de Turken maar dan vooral de Turkse rechtse nationalisten maar ook de seculiere linkse Turken. In die context gebruiken Turkse nationalisten in Turkije het gebaar om aan te tonen dat hun roots en afstamming tot ver in het verleden reikt. Zowel Turkse nationalisten als seculiere Turken maken het gebaar.

Zelfs Kemal Kılıçdaroğlu, de voorzitter van de grootste seculiere linkse oppositiepartij in Turkije, deed het gebaar een aantal keren tijdens een van zijn politieke bijeenkomsten. Vorige zomer organiseerde de oppositieleider een ‘mars voor gerechtigheid’ en tijdens deze mars deed hij het Grijze Wolven gebaar. Vaak wordt het gebaar in de media geassocieerd met de aanhangers van de MHP, de Partij van de Nationalistische Beweging, een rechts-nationalistische politieke partij of met ‘de Grijze Wolven’, een beweging die zich in de jaren ’60 en ’70 schuldig maakte aan criminele feiten. Maar niets is dus minder waar. Tegenwoordig heeft het gebaar een symbolische betekenis in Turkije en wordt het door meeste Turken gebruikt ongeacht hun politieke voorkeur.

Betekenis in de Belgisch-Turkse gemeenschap

Tegenwoordig symboliseert het Grijze Wolven gebaar de trots op de Turkse cultuur en de Turkse taal voor de Belgische Turken. En daar vallen waarschijnlijk heel veel (Belgische) Turken onder. Belgische Turken zijn bij mijn weten niet betrokken bij terroristische activiteiten en hebben ook geen vijandigheidsgevoel tegenover de Belgische staat. Waarom dan die constante hetze tegen de Turkse gemeenschap? De Turkse gemeenschap in België heeft de laatste jaren steeds meer het gevoel dat ze het mikpunt zijn van onterechte kritieken. Het wolven gebaar maakt deel uit van de Belgisch-Turkse identiteit.

Het doet ons denken aan hoe onze nomadische voorouders in de 10^de eeuw duizenden kilometers hebben afgelegd en zijn geïmmigreerd vanuit China richting Anatolië en erin zijn geslaagd om hun cultuur en taal te bewaren. Ook de Belgische Turken zijn een product van migratie en doen daarom ook het gebaar uit liefde voor hun eigen Turkse cultuur en taal. Daar is toch niets gevaarlijk aan? Dus waarom deze hetze?

De Turkse gemeenschap in België vormde naar aanleiding van de lokale verkiezingen vaak als speelbal en als mikpunt van onnodige discussies zoals het Grijze Wolven gebaar. Als gevolg van deze missconcepties over de Belgische Turken zal deze gemeenschap – als dit zo blijft doorgaan – zich in de komende jaren nog meer terugplooien en de media en politiek nog meer wantrouwen. Wat eigenlijk een zonde is. Stop deze onnodige polarisering rond de Turkse gemeenschap.

Alper GEL (hoofdredacteur en oprichter van de Jonge Turken)